Có hai thứ không thể nhìn thẳng: một là mặt trời, hai là trái tim con người.

Chỉ là con người luôn như vậy, khi đối mặt với người lạ, họ luôn có thể duy trì lý trí, suy nghĩ và cảnh giác theo bản năng. Nhưng khi đối mặt với những người thân, bạn bè thân thiết, tin cậy, tình cảm con người luôn lấn át lý trí.

Theo bản năng, họ tin rằng những người thân và bạn bè thân thiết sẽ không nói dối họ, thậm chí họ có thể cảm thấy rằng việc dựng lên những biện pháp phòng vệ cảnh giác với bạn bè là một sự báng bổ đối với tình bạn. Nhưng sau cùng, bạn càng tin tưởng ai đó thì họ càng có nhiều khả năng dối lừa bạn.

Sau này tôi nhận ra, khi đối mặt với lợi ích, người ta mới nhìn rõ lòng người. Đáng sợ nhất chính là, bạn cho đi cái tình, nhưng đối phương, lại là người vô tình. Thế giới rõ ràng luôn có người nọ người kia, nhưng bản chất con người thường phức tạp hơn chúng ta nghĩ. Hóa ra trước những lợi ích to lớn, mối quan hệ dù thân thiết đến mấy cũng có thể xấu đi.

Điều này có thể cực đoan, nhưng nó không phải là trường hợp đặc biệt và nó là lời cảnh tỉnh cho tất cả mọi người. Trong cuộc sống hằng ngày, mối quan hệ giữa con người với nhau rất phức tạp và tinh vi. Tôi đã thấy nhiều người phản bội đồng nghiệp và bạn bè của mình để được thăng chức và tăng lương. Những anh em trong gia đình cãi vã nhau để tranh đoạt tiền bạc, khiến gia đình bất hòa và phải ra tòa. Bạn bè vay tiền không trả được, tình nhân lừa dối, chuyển nhượng tài sản, cha mẹ con cái thậm chí có thể vì lợi nhuận mà bất hòa...

Càng đọc tôi càng nhận ra được: Bản chất con người vốn là xấu, nhất là khi đứng trước lợi ích. Tiền bạc và lợi ích có thể mang đến cho bạn những người bạn tâng bốc bạn, một gia đình ấm áp và thậm chí khiến bạn cảm thấy tất cả mọi người xung quanh đều là người tốt. Nhưng khi lợi ích đủ lớn thì mặt tối của bản chất con người sẽ được phóng đại vô hạn.

Bản chất con người không có thiện hay ác tuyệt đối, nhưng bản chất đều ích kỷ. Mọi người sẽ ưu tiên tối đa hóa lợi ích của mình trong mọi việc họ làm. Nếu đặt cược vào bản chất con người và tình bạn, bạn có thể thắng nhiều lần, nhưng khi lợi ích đủ lớn, một trận thua sẽ đồng nghĩa với việc thua hoàn toàn. Vì vậy, dù có thân thiết với ai, cũng đừng đánh giá quá cao tình cảm và mối quan hệ của mình với người kia.

Thay vì thử bản chất con người, tốt hơn là nên tránh nó. Bằng cách này, chúng ta có thể tự bảo vệ bản thân trong thế giới đầy biến động này. Có những người, họ hoàn toàn có thể cho người khác vay tiền nhưng phải để lại bằng chứng pháp lý, họ cũng hoàn toàn có thể giúp đỡ người khác, nhưng phải tránh rủi ro trước.

Họ cũng sẽ xem xét tính cách và lý lịch của đối phương để tránh bất kỳ rủi ro lợi ích nào khi giao dịch với những kẻ lừa đảo; họ cũng sẽ hiểu trước tính khả thi và rủi ro của dự án để tránh đầu tư mù quáng. Một số người cho rằng điều này có vẻ giống như làm quá, và răng bạn bè lại họ không tin tưởng lẫn nhau?

Nhưng tôi muốn nói rằng chỉ khi đôi bên rõ ràng quan điểm và hiểu nhau trước trước, chúng ta mới có thể kiểm soát được lòng người tốt hơn và duy trì mối quan hệ giữa hai bên lâu dài hơn. Tôi khuyên bạn nên "tâm cơ" nhiều hơn, không phải là để tính toán với ai, mà là để cho người khác thấy, bạn tử tế nhưng cũng sắc bén.

Sự sắc bén đó không phải để chích người khác mà là để thấy trước những vấn đề có thể xảy ra trong tương lai và bảo vệ bản thân trước. Bạn không thể đảm bảo rằng tất cả những người bạn gặp đều là người tốt, "làm tiểu nhân trước khi làm quân tử" cũng là một hình thức răn đe và tự bảo vệ bản thân. Hãy là một người tốt nhưng cũng có những tính toán và hãy cảnh giác với những kẻ lợi dụng tình bạn để mưu đồ lợi ích từ bạn.

Lòng người là thứ dễ thay đổi nhất, bản chất con người là thứ khó lường nhất. Vì vậy, đối với những người bình thường như chúng ta, cách tự bảo vệ bản thân tốt nhất có lẽ là "duy trì ranh giới". Đối xử chân thành với người khác là điều nên làm, nhưng cũng cần đặt ra ranh giới cho mọi mối quan hệ. Đừng nghĩ tất cả mọi người đều là người xấu, nhưng cũng đừng thiếu khả năng tự vệ trước mọi người.

Ngay cả khi gia đình và bạn bè thân thiết của bạn yêu cầu sự giúp đỡ vượt quá phạm vi thông thường, bạn vẫn nên bảo vệ bản thân và đừng lo lắng về việc làm tổn thương tình cảm đôi bên khi từ chối. Bởi lẽ những người thực sự quan tâm đến bạn chắc chắn sẽ hiểu được những khó khăn của bạn và sẵn sàng xóa bỏ những lo lắng của bạn.

Đừng bao giờ dễ dàng tin vào lòng người, hãy tin rằng bản chất con người sẽ dễ bộc lộ khi đứng trước lợi ích. Mối quan hệ tốt nhất giữa người với người luôn là mối quan hệ dù có thân thiết tới mấy, cũng có một cái độ nhất định. Một người thực sự thông minh là người đối xử ấm áp với người khác nhưng cũng có thước đo trong những việc mình làm.